Tali

PENGENALAN IKATAN & SIMPULAN

Ikatan dan simpulan memainkan peranan penting dalam sesuatu kerja menyelamat. Penggunaan tali sebagai medium penyelamatan adalah satu perkara yang terbukti efektif. Pembelajaran tentang ikatan tidak tertumpu kepada proses penyelamat sahaja, tetapi pembelajaran ikatan di dalam dunia rekreasi banyak tertumpu kepada pelbagai bidang antaranya ialah di dalam Perkhemahan, Jungle Tracking, Survivor camp, dam lain-lain.

JENIS-JENIS IKATAN DAN SIMPULAN

Terdapat tujuh ikatan asas yang biasa digunapakai di dalam rekreasi dan proses menyelamat, antaranya ialah :

a)        Ikatan Buku Sila / Reef Knot

b)       Ikatan Bunga Geti / Common Bend

c)        Simpulan Tindih Kasih / Bowline

d)       Ikatan Simpul Manok / Clove Hitch

e)       Ikatan Pengail / Fisherman’s Knot

f)        Simpulan Angka 8 / Figure of 8

TEKNIK IKATAN DAN SIMPULAN DAN FUNGSINYA

IKATAN BUKU SILA

Ikatan Buku Sila digunakan untuk mengikat kain pembalut atau kain anduh, menyambung tali yang sama besar saiznya dan boleh digunakan untuk mematikan sebarang ikatan. Ikatan ini direka agar kedua-dua punca atau hujung tali tersebut senang dibuka semula.

Fungsi

Untuk menyambung 2 tali yang sama saiz.

Untuk Mengikat pembalut segi tiga semasa pertolongan cemas.

Teknik

   i.            Letakkan hujung A dan B di atas satu sama lain.

   ii.           Masukkan hujung A dibawah B.

   iii.          Kemudian, lakukan ikatan yang sama dengan memasukkan B di bawah.

IKATAN BUNGA GETI

Ikatan Bunga Geti digunakan bagi menyambungkan tali yang tidak sama besar saiznya. Contohnya bagi menyambungkan tali perahu dengan tali kapal.

Fungsi

·         Menyambung 2 tali yang tidak sama saiz.

·         Mengikat tali kesuatu tanjul.

Teknik

         i.            Mulakan simpul.

       ii.            Kemudian masukkan hujung tali B supaya bersilang untuk membentuk simpul.

      iii.            Seterusnya tarik kedua-dua tali tersebut untuk membentuk simpul .

SIMPULAN TINDIH KASIH

Simpulan Tindih Kasih digunakan untuk membuat gegelung tali yang tidak terjerut atau mengikat leher binatang supaya tidak terjerut. Jenis ikatan ini juga boleh digunakan dalam kerja-kerja menyelamat seperti menyelamatkan mangsa yang terjatuh ke dalam sungai.

Fungsi

·         Digunakan untuk membuat tanjul yang tidak boleh menjerut.

·         Untuk menyelamat orang dengan memasukkan tanjul itu keliling badan mangsa.

Teknik

         i.            Mulakan ikatan dengan membentuk satu bulatan.

       ii.            Kemudian, masukkan hujung tali ke dalam bulatan tersebut.

      iii.            Masukkan hujung tali ke bawah tali dan masukkan kembali ke dalam bulatan tersebut.

IKATAN SIMPUL MANOK (Clove Hitch)

Ikatan Simpul Manok biasanya digunakan sebagai permulaan ikatan ketika mula mengikat pada kayu atau sebagainya.

Fungsi

·         Digunakan untuk mengikat tali pada tiang atau balak.

·         Tidak mudah terburai dan kayu dapat ditarik ke tempat yang dikehendaki dengan selamat.

·         Juga digunakan semasa memulakan dan mematikan ikatan seraya dan silang gunting.

Teknik

         i.            Mulakan simpul pada kayu.

       ii.            Kemudian, buat satu lagi simpulan di atas simpulan tadi.

      iii.            Tarik hujung tali.

IKATAN PENGAIL

Fungsi

·         Digunakan untuk mengikat tali pada gelung besi, kayu dan pancang.

·         Ikatan ini kuat dan kukuh.

·         Sesuai digunakan untuk mendaki bukit, abseiling dan rappelling.

Teknik

          i.            Buat 2 gulung tali. Kemudian masukkan hujung tali.

        ii.            Lakukan 2 lingkaran tali.

       iii.            Pada hujung tali itu boleh diikat.

SIMPULAN ANGKA 8 / FIGURE OF 8

Fungsi

·         Sebagai ikatan sementara dihujung tali agar tidak terburai jika tali itu pecah.

·         Untuk menahan tali tidak tercabut dari Blok Takal

·         Lebih berguna kerana mudah dibuka.

Kayak

KAYAK

Kayak ialah penggunaan kayak untuk bergerak merentasi air. Umumnya perbezaan kayak dengan berkanu ialah kedudukan tempat duduk pendayung dan bilangan bilah dayung. Berkayak ditakrifkan adalah bot dimana pendayungnya mendayung menghadap kehadapan, menjulur kaki mereka kehadapan, dan menggunakan dayung berbilah dua. Hampir semua kayak ditutup dengan dek. Kini, terdapat banyak ‘sit-on-top kayak’, dan ia semakin meningkat populariti.

JENIS KAYAK

Mandesta (Berbentuk V)

Bagian bawah (hull) berbentuk V, bertujuan untuk memudahkannya memotong air dan bergerak dengan laju pada garis/lintasan lurus. Menggunakan perahu jenis ini memerlukan keseimbangan yang tinggi, dan perahu jenis ini digunakan dalam pertandingan.

Ottersport (Berbentuk U)

Bagian bawah perahu jenis ini berbentuk U atau rata. Perahu jenis ini amar stabil untuk semua kegiatan air dan sangat memadai bagi mereka yang baru pemula dalam olahraga dayung. Kerana bawahnya rata, pergerakan agak lambat sehingga mudah memindahkan haluan depan.

Slalom (Berbentuk O)

Bagian bawah dan atas perahu ini berbentuk O atau bulat. Perahu jenis ini selalu digunakan di arus deras. 

ANATOMI KAYAK

Kayak mempunyai bahagian yang penting:

1. BOW DAN STERN (HALUAN DAN BURITAN)

Bow= muncung bahagian hadapan

Stern= muncung bahagian belakang.

Bahagian ini boleh ditentukan dengan meninjau bentuk coaming dan arah tempat duduk sesebuah kayak.

Fungsinya->memotong air dan memecah ombak selain menjadi panduan arah tuju kayak

2. PORT SIDE DAN STARBOD SIDE

Port side = bahagian kiri kayak

Starbod side = bahagian kanan kayak

3. HULL

Dinding, lantai, geladak bahagian bawah kayak. Ia mempunyai bentuk yang berbeza-beza bergantung kepada jenis kegunaan sesebuah kayak.

4. DECK (GELADAK ATAS)

Dinding bahagian atas kayak di mana terletaknya cockpit.

Kegunaan ->menutup bahagian atas kayak dan melindungi bahagian kaki pendayung serta memudahkan kemahiran gulingan. Deck hadapan dipanggil foredeck. Manakala deck belakang dipanggil aftdeck.

5. TOGGLES

Sejenis tali atau tempat pemegang yang terdapat dibahagian hujung bow dan stern. Kegunaannya->memudahkan mengangkats esebuah kayak, berpaut apabila terbalik dan mengikatnya ketebing.

6. COCKPIT

Ruangan yang terletak di tengah-tengah kayak dan diantara foredeck dan aftdeck. Ia merupakan kawasan di mana pendayung duduk di dalamnya. Bahagian hadapan dan belakang boleh ditentukan dengan melihat kepada bahagian cockpit.

7. SEAT (TEMPAT DUDUK)

Tempat duduk pedayung terletak di dalam cockpit. Ia terbahagi kepada beberapa jenis iaitu tempat duduk standard (mempunyai saiz yang tetap, tempat duduk sederhana-untuk kegunaan rekreasi, tempat duduk ketat-untuk aktiviti arus deras dan tempat duduk boleh laras.

8. COAMING

Bahagian tepi yang kecil dan nipis mengelilingi cockpit.

Fungsi ->untuk menghalang air daripada memasuki cockpit.

9. KNEE BRACE

Terletak di bahagian coaming di bahagian foredeck.

Fungsi->untuk menyokong lutut pedayung dan member cengkaman kaki pedayung yang lebih kuat terhadap kayaknya. Ia hanya terdapat pada kayak arus deras dan slalom sahaja.

10. TOWLINE/DECKLINE

Tali yang diikat dari hujung bow kesisi kiri dan kanan coaming hingga kebahagian stern. Fungsi ->sebagai tali untuk menyelamat, penunda, mengikat alatan dan mengikat kayak. Tidak semua kayak memiliki towline

11. KEEL

Terletak di bahagian geladak bawah kayak.

Fungsi->untuk membelah arus dan bertindak sebagai kemudi. Ia membolehkan sesebuah kayak itu bergerak lurus dengan cepat. Tidak semua kayak mempunyai keel.

12. FOOTREST

Terletak di bahagian foredeck dan merupakan tempat melatak kaki pedayung.

Fungsi->memberikan daya cengkaman dan sokongan tenaga yang lebih yang dihasilkan melalui kombinasi pergerakan tangan, bahu, lower back dan kaki terhadap penghasilan daya dayung yang baik. Ia berfungsi sebagai alat keselamatan yang melindungi pedayung daripada terhentap atau mengeluncur kehadapan akibat hentakan atau pelanggaran

13. HATCHES

Lubang penutup yang terdapat di tengah bahagian foredeck.

Fungsinya->menyimpan peratlatan diri dan perkhemahan.

PENDAYUNG (PADDLE)

* Berfungsi untuk mengerakkan kayak

* Pendayung kayak mempunyai dua bilah mata dayung yang setiap satunya

Berlawanan kedudukan.

1. Blade (Bilah mata dayung)

Kepingan yang berada pada hujung batang dayung.

Fungsi->mengaut seberapa banyak air bagi menghasilkan pergerakan kayak.

2. Tip (Pelindung mata dayung)

Kepingan logam yang berada di hujung mata dayung.

Fungsi->melindungi mata dayung dari kerosakkan akibat hentakan. (tidak semua pendayung mempunyai tip)

3. Shaft/Loom/Bar (batang pendayung)

Bahagian batang pendayung, berbentuk bulat dan lazimnya lurus. Merupakan bahagian pemegang pendayung.

4. Neck (Leher pendayung)

Bahagian percantuman antara blade dan shaft.

5. Drip ring (bulatan getah)

Diperbuat daripada plastic atau getah dan terletak berhampiran dengan neck.

Fungsi ->menghalang air dari blade mengalir ke shaft dan membasahi tangan pendayung. Tidak semua pendayung memeliki drip ring

6. Front of blade (muka dayung)

Berbentuk cembung untuk memberikan sokongan yang kuat kepada mata dayung.

 Unfeathered Paddle Feathered Paddle

JAKET KESELAMATAN ATAU BOUYANCY AID ATAU PFD( personal floatation devices)

Ia merupakan alatan keselamatan yang terpenting dalam aktiviti berkayak. Bahan bantuan apungan yang berbentuk seperti vest dan dilengkapi dengan tali pengikat pinggang. Bahan apungannya diperbuat daripada foam yang lembut. Di dalam air, ia akan membuatkan seseorang individu itu terapung secara menegak. Ia bertahan dalam jangka masa yang terhad iaitu beberapa jam sahaja bergantung kepada bahan yang digunakan.

PFD adalah ‘Personal Floatation Devices’ (juga dikenali sebagai jaket keselamatan, penyelamat kehidupan, pelampung dan pakaian pengampungan. Alat ini direka untuk membantu pemakainya, samaada sedar atau tidak sedarkan diri, untuk bertahan.

Gambar kayak :

Orienteering

Apakah Itu Orienteering?

Orienteering adalah sukan rekreasi yang memerlukan imbangan diantara koordinasi fizikal dan mental dengan baik. Peserta perlu mengemudikan  arah dirinya dari satu titik kawalan kesatu titik kawalan yang lain dengan berpandukan kepada peta dan kompas yang diberikan yang telah ditandakan diatas peta dan ditentukan  dipermukaan bumi mengikut         susunan        tertentu.

Orienteering bermaksud peta, hutan dan adventure. Sukan ini boleh diibaratkan gabungan antara sukan merentas desa (cross-country), pandu arah dan acara mencari harta karun (tressure-hunt). Ia meliputi berbagai bidang latihan, kaedah mainan dan pertandingan di samping menyediakan ruang eksplorasi, cabaran dan risiko tersendiri.

Jenis-Jenis Orienteering

Terdapat enam jenis aktiviti didalam orienteering :-

ü  Orienteering MerentasDesa (Cross-Country Orienteering

ü  Orienteering Bermarkah (Score Orienteering)

ü  Orienteering Jalanraya (Street Orienteering)

ü  Orienteering Bukit (Mountain Orienteering)

ü  Orienteering Malam (Night Orienteering)

ü  Orienteering Berganti-ganti (Relay Orienteering)

ü  Norwegian Event

Kebaikan Orienteering

   ü  Ia adalah sukan untuk semua.

   ü   Dapat meningkatkan kecergasan fizikal seseorang.

   ü  Memberi cabaran dan keseronokan dalam menjalankan aktiviti.

   ü  Meningkatkan kecergasan mental dan daya tumpuan.

   ü  Membina keyakinan diri dan sikap positif dalam seseorang.

   ü  Persekitaran yang sihat.

   ü  Meningkatkan kemahiran membaca peta dan kompas.

   ü  Memupuk sifat keberanian dan ketenangan di dalam keadaan cemas

 KOMPAS

Kompas adalah sejenis alat yang digunakan untuk menentukan arah sesuatu tempat. Ketepatan sesuatu kompas adalah bergantung kepada kepekaan jarumnya yang mudah dipengaruhi oleh keadaan sekeliling terutama besi dan magnet. Kompas adalah alat terpenting dalam aktiviti orienteering. Penggunaan kompas orienteering digalakkan dalam aktiviti orienteering. Terdapat pelbagai jenis kompas yang boleh digunakan antaranya ialah kompas prismatik, kompas lensatik dan kompas orienteering atau dikenali dengan kompas silva.

KEGUNAAN KOMPAS

• Melaras peta

• Membantu dalam pelayaran

• Menentukan arah

• Membuat peta

• Mengukur jarak di atas peta

MELARAS KOMPAS DENGAN PETA

Pemadanan masa merupakan antara faktor yang penting dan dipengaruhi oleh kecekapanan dalam memilih laluan yang terbaik, maka adalah penting untuk mengetahui dan memahirkan diri dengan cara penggunaan kompas yang efektif.

•           LANGKAH PERTAMA

Letakkan bahagian kompas selari dengan pergerakkan anda di atas peta. Pekara yang perlu diberikan perhatian ialah arahan anak panah petunjuk arah sama dengan arah pergerakkan seseorang.

•            LANGKAH DUA

Tanpa mengerakkan plat tapak kompas, pusingkan perumah kompas sehingga garisan melaras selari dengan garisan utara peta. Arah utara bagi perumah kompas turut selari dengan arah utara peta.

•  LANGKAH TIGA

Pusingkan badan anda sehingga jarum magnetik selari dengan garisan melaras dan juga utara peta.

BEARING

CARA MENENTUKAN BEARING

    ü  Arah utara perlu ditentukan terlebih dahulu

   ü  Berdasarkan kad kawalan, di mana terdapat panduan bearing sesuatu check point penentuan bearing    check point dapat dilakukan peserta akan menuju ke check point berpandukan arah bearing    yang telah ditetapkan.

PERKARA-PERKARA YANG PENTING SEMASA MENGGUNAKAN KOMPAS

   ü Kompas mesti berada dalam keadaan rata supaya jarum magnetik boleh bergerak dengan      baik.

    ü   Tentukan arah utara yang sebenar di peta dan pada bentuk muka bumi

   ü Tentukan  benda-benda yang dapat menjadi petunjuk seperti pokok besar untuk  memudahkan seseorang  mencari sesuatu tempat

    ü  Sentiasa memeriksa bearing kompas

 ü Selalu pandang sekeliling ketika berjalan dan dapatkan tanda sebagai panduan untuk perjalananp ulang.

    ü   Kompas harus diikat pada badan dan memastikan ianya berada dalam keadaan baik.

LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN

ü Semasa menjalankan aktiviti orienteering, peserta memakai pakaian yang bersesuaian dan dapat melindungi tubuh daripada mendapat luka.

      ü  Memastikan peti kecemasan mengandungi ubat-ubatan dan keperluan lain mencukupi.          

    üMembawa peralatan seperti wisel, parang, lampu suluh, nilon untuk tujuan keselamatan dan memudahkan perjalanan. 

     ü  Dilarang berehat di bawah pokok yang mempunyai dahan yang reput.

  ü  Jika menjumpai kesan tapak tapak kaki yang mencurigakan atau binatang buas segera meninggalkan tempat tersebut.

     ü  Dilarang tidur di dalam hutan

     ü  Jika sesat, tiup wisel untuk menarik perhatian orang yang berhampiran.

     ü  Jika mengalami kecederaan segera meminta pertolongan daripada orang yang terdekat.

    ü  Jika kompas gagal berfungsi, ini mungkin disebabkan oleh bahan-bahan galian, kabel elektrik atau batu yang mempunyai medan magnetik, peserta harus meninggalkan tempat tersebut dan mencari tempat di mana kompas dapat berfungsi dengan baik.

Anatomi Kompas Orienteering

Bahagian Kompas

Kompas orienteering mengandungi tiga bahagian utama iaitu :-

    ü  Plat tapak yang lutsinar

    ü  Perumah kompas yang boleh berputar

    ü  Jarum magnetik (di dalam perumah kompas) 

PETA 

Peta adalah lukisan bagi gambaran bentuk muka bumi bagi sesebuah kawasan yang dilihat dar iudara. Peta adalah sumber maklumat bagi kawasan berkenaan. Mempunyai tajuk, kontor, skala, petunjuk, garisan melaras dan kod warna yang akan memberi kemudahan dan tangkapan yang tepat mengenai rupa bumi kawasan berkenaan.

     Membaca peta ialah proses menafsirkan maklumat yang tergambar di atas peta kepada maklumat sebenar yang diwakilinya. Peta merupakan satu gambaran yang dapat dilihat dari udara ke atas sesuatu tempat atau kawasan yang menggambarkan keadaan tempat itu dari segi jenis tanaman, bangunan, jalanraya, sungai, paya, hutan tanah tinggi dan sebagainya. Peta yang selalu digunakan untuk aktiviti orienteering ialah peta topographi.

Warna-Warna Dalam Peta

Terdapat 6 warna yang ditentukan mengikut standard IOF. Warna tersebut adalah :-

·         Hitam                   – ciri-ciri buatan manusia & batu

·         Perang                – kontor & jalanraya

·         Kuning                – keadaan tumbuhan : lapang dan terbuka

·         Putih                    – keadaan tumbuhan : berpokok /boleh berlari

·         Hijau                    – keadaan  tumbuhan :berjalan/redah

·         Biru                      – kawasan berair

Contoh Peta

Petunjuk :-

= Tanda tiga segi aktiviti bermula

= Tanda bulatan merupakan 'checkpoint' untuk setiap tempat